Öncelikle kişideki belirtilerin hangilerinin obsesyon (takıntı), hangilerinin obsesyonlara karşı gelişen kompulsiyon (zorlantı) belirtileri olduğunu iyi ayırt etmek gerekir. Hem obsesyon belirtileri hem de kompulsiyon belirtileri çok farklı şekillerde olabildiği gibi kişiye özgü düşünce ve davranışlar şeklinde olabilirler. Obsesyon ve kompulsiyonlar toplumdan topluma, kültürden kültüre de değişiklik gösterebilmektedir. Ne obsesyon çeşitlerini ne de kompulsiyon çeşitlerini saymak mümkün olmasa da kabaca sınıflandırılabilirler.
Obsesyon belirtileri; genellikle şüphe ve güven ihtiyacının olması (“anne misafirliğe geldiklerinde dayıma kırıcı bir şey söyledim mi?” gibi), hata yapmaktan korkma, sosyal alanlarda kabul edilmez bir davranışta bulunmaktan çekinme ya da rezil olma korkusu (“Şu anda dinlemekte olduğum toplantıda kendimi tutamayıp bağırır mıydım?”), emin olamama (“kendimi metronun önüne atarsam, ya da biri iterse diye bir adım geri çekilme düşüncesi”, kapıyı örttüm mü?, ocağı kapattım mı?”), simetri, düzen ve/veya mükemmeliyetçi yaklaşıma sahip olma, günahkar düşünmekten korkma, başkasına zarar vermekten korkma ve pislik ya da mikrop bulaşmasından korkma şeklindedir.
Kompulsiyon belirtileri ise; tekrar tekrar ellerini yıkama, çamaşırları sık ve uzun süre yıkama ya da ev temizliği gibi temizlik davranışları; kilit, ocak, ütü, elektrik gibi kapanması gerekli olan eşyaları sürekli kontrol etme şeklinde kontrol davranışları; aynı soruyu tekrar tekrar sorma gibi emin olamamaya bağlı davranışlar şeklinde ortaya çıkmaktadır.
Obsesyonlarla mücadelede kompulsiyonlar kadar önemli olan bir de kaçınma davranışları vardır. Zamanla obsesyonları rahatlatan kompulsiyonlar o kadar artar ki, bunları yerine getirmek oldukça zaman ve enerji almaya, altından kalkılması kişiye büyük yük olmaya başlar. bu nedenle kişi o obsesyonları tetikleyen davranışlardan kaçınmaya çalışarak kendisini korumaya çalışır. Birine ya da bir yere değdiğinde ellerinin çok pis olduğunu ve defalarca yıkaması gerektiğini düşünen birisi bu yıkama davranışlarından ve bu davranışı tetikleyen obsesyonlardan korunmak için kimse ile el sıkışmaması ve/veya kapı pencere tutacaklarına dokunamaması ya da elinde paçete ile gezerek, böyle durumlarda peçete kullanması gibi kaçınma davranışları geliştirebilir.
