Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tedavisi mümkün müdür?

Tedavi süreci ve türü DEHB tanısı almış kişinin özelliklerine ve hastalık belirtilerinin şiddetine göre şekillenmektedir. İlaç dozları hastalığın şiddetine, hastanın yaşına ve kilosuna uygun olarak psikiyatri uzmanı tarafından ayarlanır. DEHB tedavisinde çeşitli psikoterapi yöntemleri, çeşitli psikososyal destek sistemleri ve aile eğitimleri de ilaç tedavisine ek olarak kullanılmaktadır.

Olası bazı durumlarda ilaçsız tedavi de mümkündür. DEHB olan çocuğun dikkati ya da hiperaktivitesi aniden düzelmez, tedavi genellikle uzun zaman alan bir süreçtir. Bu nedenle tedavinin uzun süreceği unutulmamalı ve bu sürece sabırla devam edilmelidir. DEHB tedavileri genellikle hastalığı ortadan kaldırmaz, kısmen ya da büyük oranda hastalığın belirtilerinin yatışmasını sağlarlar. Ancak tedavi edilmezse belirtiler hayatın her alanında kişiyi olumsuz etkiler. Çocuğun ünversiteye hazırlanma sürecinde hem çalışma süresi azalır, hem de aynı çalışma ile elde ettiği netler, puanlar düşer, bu da kazanacağı üniversiteyi değiştirir örneğin. Özellikle kişilik, davranışlar ve alışkanlıklar çocukluk döneminde oluştuğu için, tedavi edilmeyen DEHB nedeniyle kişide birçok yararlı davranış ve alışkanlık gelişmeyebileceği gibi birçok kişilik sorunu, uygunsuz davranış ve zararlı alışkanlık ise ortaya çıkabilir.  Ortaya çıkan bu kişilik sorunları, davranış problemleri ve zararlı alışkanlıkların sonradan düzeltilmesi oldukça zor olabilmektedir. Ayrıca tedavi edilmemiş DEHB’nin dürtüsellik nedeniyle bazen alkol madde bağımlılığı gibi çok daha ciddi bazı sonuçları da olabilir. 

Yaşamın ilk dönemi büyük oranda eğitim alınarak geçen yıllardır. DEHB kişinin ders çalışma, öğrenme, eğitim ortamına adapte olma ve motivasyonunu büyük oranda etkiler. Tedavi edilmemiş DEHB nedeniyle kişinin eğitim hayatı büyük oranda etkilenir. Kişinin eğitim alanındaki bu eksikliği ve verimli olmadan geçen yılları hayatının diğer bölümlerinde tamamlama imkanı olmayabilir. Bu da kişinin kapasitesinin çok altında bir eğitim almasına ve bazen de bunun yansıması olarak hayatta ki hedeflerinden önemli ölçüde uzaklaşmasına neden olabilir.

Zeki çocuklar dersleri dinlemese de arada sırada dikkat ettikleri, duyduklarıyla ve son gün çalışmalarıyla notları iyi olabilir, ama genelde matematik ve yabancı dil gibi oturup çalışılması gereken dersler başladığında ders başarısı genelde düşmeye başlar, çalışmak için diğer çocuklara göre daha çok enerji harcarlar ve üniversite sınavı gibi sınavlarda A şıkkını seçip B’yi işaretleme, “-malıdır” yerine “-mamalıdır” gibi dikkat hataları, süreyi yönetememe, kaydırma gibi hatalar yapabileceğinden daha düşük notlar alabilir.  DEHB tedavisinde kullanılan ilaçlar bağımlılık yapmadığı gibi hatta ergenlik döneminde olası madde bağımlılığı riskini azalttığı unutulmamalıdır. 

Diğer alakalı sorular

İyi hissetmek için ilk adımı şimdi at