Travma Sonrası Stres Bozukluğu'nu yenmek için ilk adımı şimdi at

Travma Sonrası Stres Bozukluğu

Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB), kişinin hayatını altüst edebilen, derin ve kalıcı izler bırakan bir ruhsal sağlık durumudur. Geçmişte yaşanan travmatik olayların gölgesinde, anılar adeta bir hayalet gibi peşinizi bırakmaz, geceleri kabuslar, gündüzleri ise beklenmedik anlarda patlak veren anksiyete nöbetleriyle gelir. Savaşlar, doğal afetler, kazalar veya şiddet olayları gibi yaşanan bu yoğun deneyimler, kişinin zihninde yeniden ve yeniden yaşanır.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) Nedir?

TSSB, travmatik bir olayın ardından uzun süreli stres ve korku hislerinin devam ettiği bir psikiyatrik bozukluktur. Belirtileri arasında tekrarlayan kabuslar, kaçınma davranışları, aşırı uyarılma ve sürekli tetikte olma yer alır.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri Nedir?

TSSB’nun ufak ses ve hareketlerden irkilme, travmatik olayı hatırlatan kötü anıların zihinde yer etmesi, tekrarlanma düşüncesi ve korkusu, etrafa ve kendine yabancılaşma, geleceğe yönelik planlar kuramama, huzursuz olma, insanlar tarafından anlaşılamadığını düşünme, olayı hatırlatan durumlardan kaçınma, uykusuzluk ve kabus görme, geleceğe yönelik planlar yapmamaya başlama, heveslerin sönmesi, diğer insanların hayatlarına devam etmesi ya da küçük şeylerle mutlu olmalarını anlamama eski karakterinden farklı olarak çabuk öfkelenme ya da öfkenin çok artması gibi birçok belirtisi vardır.

Eğer yaşadığınız tetikleyici süreç sonrasında bu belirtilerden bir ya da birkaçını yaşıyorsanız ve bu belirtiler birkaç aydan fazla süredir devam ediyorsa, bu sizde TSSN’nun ortaya çıktığı anlamına gelebilir. Bu durumda size profesyonel destek sağlayacak bir uzmana danışmanızda fayda vardır.

Nedenleri Nedir?

TSSB’nin nedenleri arasında genetik faktörler, çocuklukta yaşanan travmalar, durumun yoğunluğu ve destek eksikliği yer alır. Beyin kimyasında ve yapısında değişiklikler de bu bozukluğun ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir.

Risk Faktörleri Nelerdir?

Yapılan araştırmalar travma deneyimi olan kişilerin ortalama %10’unda TSSB geliştiğini göstermektedir. Hangi olaya maruz kalındığı TSSB gelişmesi ile ilgili en belirleyici etkendir. Travmanın türü, şiddeti, o esnada ortaya çıkan hayati tehlike algısı, o sırada veya hemen sonrasında ortaya çıkan öleceği ya da sakat kalacağı ile ilgili korku, çaresizlik hissi, kontrol kaybı ve dehşet gibi olumsuz duygusal tepkiler TSSB ortaya çıkması ile ilgili travmaya ait en önemli risk faktörleridir.

Ne Kadar Sürer?

TSSB’nin süresi kişiden kişiye değişir. Bazıları kısa sürede atlatırken, diğerleri yıllarca belirtilerle mücadele edebilir. Erken müdahale ve uygun müdahale ile semptomlar hafifletilebilir ve yaşam kalitesi iyileştirilebilir.

Kendiliğinden Geçer Mi?

TSSB genellikle kendiliğinden geçmez. Ancak, psikoterapi ve ilaç kullanımı gibi müdahalelerle semptomların yönetimi mümkündür. Kognitif davranışçı terapi ve göz hareketleriyle duyarsızlaştırma gibi terapi teknikleri etkili olabilir. İyileşme uzun vadeli olabilir ve kişinin ihtiyaçlarına göre değişebilir.

TSSB’nin Tedavisi Mümkün Mü?

TSSB, tedavi edilebilir bir psikiyatrik bozukluktur. Bu bozukluk için birçok terapi yöntemi kullanılabilmektedir. En sık kullanılan terapiler Bilişsel Davranışçı Terapi, EMDR, psikodinamik psikoterapiler ve maruz bırakmadır.

Travmatik olayı yaşayan kişi, bireysel veya grup terapisi alabilmektedir. Grup terapisinde kişi kendisi gibi yaşantıya sahip kişilerle etkileşim içerisinde bulunarak hem yalnız olmadığını görebilir hem de farklı çözüm yolları üretebilme becerisi kazanabilir. Birçok TSSB hastasında TSSB’nin belirtileri için ya da ikincil olarak ortaya çıkan depresyon ya da diğer ek ruhsal hastalıklar için psikoterapiye ek olarak ilaç kullanımı da genellikle kullanılması gerekmektedir.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu tedavisi alan danışan yorumları

Yurtdışında yaşıyorum her zaman Türkiye’ye gelmiyoruz. İstanbul’da 9 ay önce sokak ortasında bir patlama oldu, birinin vurulduğunu zannettim. O patlama sesini silah patlaması sandım, birden bağırıp kendimi yere attım, kısa süreli kendimi kaybetmişim. Sonradan sesin silah sesi olmadığını öğrendim, şimdi en ufak seste bile kulaklarımda o ses çınlıyor. Kendimi sakinleştirmeye çalışsam da kimseye bir şey olmadığını anlatmaya çalışsam da nafile. Türkiye’den döndüm ama Almanya’da da düzelemedim. Buradaki doktorlara gitmek istemedim çünkü kendimi düzgün anlatamayacağımı düşünüyordum. Türk birine anlatırsam beni daha iyi anlayacağını düşündüm. İyi ki de öyle yapmışım. İstediğim günde ve saatte doktorumu ayarlayabildim. Bu sitedeki doktorumun bana uyguladığı yöntemler ve öneriler işe yarıyor. Devam ediyorum. Artık yükses seslere karşı eskisi gibi kontrolümü kaybetmiyorum. Doktorumdan da çok memnunum. Böyle bir imkanı yurtdışında yaşayan bizler için sunan Uzman Terapi’ye de teşekkür ederiz. 

Bir anne olarak çocuğum için çok rahat bir şekilde randevu oluşturdum. Okul saatleri ve benim iş çıkış saatlerimin müsaitlik durumuna göre görüşme planladık. Terapistiyle bende görüştüm. Kızım 3 ay önce köpek saldırısına uğradı. O zamandan beri ne dışarıda oyun oynuyordu ne de eski neşesi vardı. Gece kabus görerek ter içinde uyanıyordu. Mutfakta ben yemek yaparken bile en ufak seslerden bile irkiliyordu. Hele ki televizyonda veya telefonda köpek sesi görsün, duysun ağlamaya da başlıyordu. Daha önce internette Uzman Terapi’yi görmüştüm, olumlu yorumları okumuştum, alanında uzman doktorların ve psikologların olduğunu biliyordum, başımıza böyle bir olay gelince aklıma Uzman terapi geldi. Randevu aldık. İlk görüşmeden itibaren faydasını kızımda gördük. Yavaş yavaş parka gitmeye başladık. Şimdilik yalnız gidemiyor ama bu da bir gelişme. Hayvanlara karşı olan genel tedirginliğinin de önüne geçmeye başladı. Bir anne olarak ben çok mutlu oldum, Uzman Terapi’yi kesinlikle öneriyorum.

Ben bir fabrikada çok yoğun çalışıyordum. Bizim fabrikada bir çok ağır makina vardı. Zor bir işti. 2 çocuk babası olmasam buraya belki katlanmazdım ama emekliliğime de az kaldı diye dişimi sıkıyordum. 7 ay önce kullandığımız makinelerden biriyle geçirdiğim kazada bir elim koptu. Tabi o olaydan sonra önce acilde sonra hastanede bir çok ameliyat geçirdim. Elim tekrar dikildi. Tabi eskisi gibi değil, yeni yeni hareket etmeye başladı ve gücü çok az. Hastane sürecim bitti. Doktorlar olabildiğince elimi toparladı. Ama ben kendimi halen çok kötü hissediyorum. Hayata küsmüş gibiyim. O olayı ise hiç unutamıyorum. İş yerime gitmeyi düşündüğümde bile titremeye başlıyorum.  Her gece rüyalar görüyorum. Çok sinirliyim, her şeye hemen sinirleniyorum. Eşime ve çocuklarıma hemen öfkeleniyorum. Artık bedenimi de sevmez oldum kendimi de. Dışarı çıkınca çok çekiniyorum evden dışarı adımımı atmak istemiyordum. Herkes bana bakıyor gibi geliyor. İş kazası bir çok kez yaşandığını görmüştüm, duymuştum ama insan başına gelmeyince anlayamıyor. Evde genellikle de odamda zaman geçiriyordum. Kızım üniversitede okuyor. Bana internetten randevu almış. İlk başta görüşme başlayınca olayı bile anlatamadım. O görüşme öylece geçti. Ama görüşmeler devam ettikçe şikayetlerimin azaldığını, hayatımın hala devam ettiğini, ailemin beni sevenlerin olduğunu hissetmeye başladım. Bu duygularım yavaş yavaş güçlendi. Teşekkür ederim.

Ellerim kollarım bağlanmış gibi hissediyordum, artık gözüme ne uyku giriyordu ne de benim kendime faydam vardı. Çocuklarıma katlanamaz bir hale gelmiştim onların bir suçu yoktu biliyorum ama fevri davranabiliyordum. Sürekli bir tedirginliğim vardı. 3 ay önce yaşadığım bir durum beni derinden sarsmıştı. Olayın içeriğini bahsetmek istemiyorum ama içime kapanmıştım, konuşmak yemek yemek canım istemiyordu. dalıp dalıp gidiyordum. İçimden olayı tekrar tekrar yaşıyordum, kendimi içimde birileri ile kavga ederken yakalıyordum. İnternetten şikayetlerimin ne olduğunu ve nasıl düzelebileceğimi araştırmaya başladım. Karşıma Uzman Terapi çıktı. Bir deneyeyim ne kaybederim diye randevu aldım. Ama karşıma iyi bir uzman çıktı. Seans iyi geçti. Ben de devam etmeye karar verdim. Yani böyle durumlardan hemen düzelmke mümkün olmayabilir tabi, zaman ihtiyaç oluyor. Ben de sabırla seanslara debam ettim. Sabırlı ve istikarlı olursanız başarabilirsiniz. Ben çok da güçlü olmadığımı düşünüyordum ama terapisitimin de yardımı ile toparlayabildim.

Çocukluğumdan beri itfaiyeci olmak istemişimdir. Eğitim hayatım boyunca da hep buna göre çalıştım ve okudum. Bu zamana kadar çok trajik ve ağır görüntülerle karşılaşsam da mesleğimi her zaman severek yaptım. Ama şimdi çok daha farklı bir tabloyla karşı karşıyayım. Geçen ay yaşadığım bir müdahalede yaşadığım hissi ve o anları sanki kaldıramadım. Bir yerde yangın çıkmıştı, yangını söndürdük, yangın sırasında kimseye ulaşamadık ama yangın tamamen sönünce içerde bir yetişkin iki çocuk cesedi bulduk. Muhtemelen önce gazdan zehirlendiler ve uyuya kaldılar. Sonrasında yangın ilerledi ve bizi duyamadılar. Çok zor zamanlarım da oldu ama bu an benim için katlanılamaz bir hal aldı. Hafızam silinse de kurtulsam dediğim bu durum, gündüz dalıp dalıp gitmeme ve gece de rüyalarımda görmeme neden oldu. Amirim psikiyatriye gitmemi istedi ama gitmek istemedim. 1 hafta bir izin verdi kendini toparla diye. Bir arkadaşım Uzman Terapiyi önerdi. Başta hiç umudum yoktu çünkü unutmamın mümkün olmayacağını biliyordum. Terapist de olsa böyle bir olay yaşamayan insanların bu konuda bana en fazla ne kadar destek olabilir diye düşünüyordum. Ama faydasını gördüm, herşeyin bir yöntemi, herşeyin bir uzmanı varmış. Terapistim de bana gerçekten çok profesyonelce yaklaştı, kendi yaşamış gibi değil ama bu işin eğitimini almış ve yaşayanları anlayabilecek biri gibi. Çok teşekkür ediyorum. Herkese tavsiye ederim. İyi ki varsınız. 

Yamaç paraşütü yapıyordum, eğitimimi yeni tamamlamıştım. Bir kaç defa da tek başıma atlayabildim. Ama o gün paraşütüm iniş sırasında bir başka paraşütcünün paraşütüne dolaştı. İkimizinde dengesi kayboldu. Ve düşüşe geçtik. O anda tüm hayatım gözümün önünden geçti. Ne olduğunu hatırlamıyorum. Ağaçların arasına düştüm, ağaçlara çarpa çarpa ilerledim ve bir ağaca asılı kaldım. Tüm vücudum sızlıyordu. Bir kaç saat orada asılı kaldım. En sonunda kurtarma ekibi geldi ve beni kurtardı. Daha sonra diğer kişinin ağaçların olmadığı bir alana düştüğünü ve vefat ettiğini öğrendim. O günden beri kendimi toplayamıyorum. Tam hatırlayamıyorum ama onun paraşütüne ben takıldım diye suçluluk hissediyorum. Geceleri sürekli düşerken ve bağırırken son anda uyanıyorum. Asansöre binemiyorum. Arabaya binince kaza olacak diye korku sarıyor. Paraşüte zaten binmeyi hayal bile edemiyorum. Kendimi çok kötü hissediyorum. Bu hissimle mücadele edemediğim için alkol almaya başladım. Son dönem alkol miktarı da artmaya başlamıştı. Ailem bundan çok kaygılanıyordu. İşime de başlayamamıştım. Kolay kolay dışarı da çıkmıyordum. Amcamın oğlu büyük bir firmada yazılımcı olarak çalışıyor. O buradan online terapi seansı ayarlamış. Seansa başladım. Bu sorunların üzerine gitmek ve bu sorunlarla çalışmak sancılı bir süreç oldu benim için. Ama terapistimin de yardımı ile sabırla ilerliyoruz. Bugün ilk kez olayın olduğu yere gidebildim. Bu benim için çok mümkün görünen bir şey değildi. Bu nedenle biraz duygualndım. Hem buraya yorum yazmak istedim hem de terapistine teşekkür etmek istedim. İyi ki varsınız.       

Mesleğimizden dolayı birçok olumsuz durumla karşılaşıyoruz. Belki normal bir insan psikolojisinin kaldıramayacağı görüntüleri görmek alıştığımız bir durum. Ayrıntılarını anlatmayacağım ancak 1 yıl önce öyle bir gün geçirdim ki mesleği bırakmayı ve evden hiç çıkmamayı bile düşündüm. Bu durum gittikçe benim daha kötü hissetmeme neden oldu. Rüyalarımda bile görmeye başladım. Durumun gittikçe kötüye gittiğini gören ailem benimle ilgili kaygılanmaya başlamış. Eşim bu siteyi bulmuş, bana anlattı, ben de kabul ettim ve  birlikte randevu aldık. Kendimi sürekli güçsüz ve savunmasız hissediyordum. Doktoruma yaşadıklarımı anlatırken ilk başta çekinsem de seanslar ilerledikçe çok daha güvende ve rahat hissettim. Polis olunca psikolog ya da psikiyatriste gitmek istemiyorsun. Şunu fark ettim terapistim gerçekten çok profesyonel ve tecrübeli bir terapist. İhtiyacım olduğunu düşündüğüm her noktada gerekli müdahaleleri yaparak beni her seanstan sonra daha iyi hale getirdiğini hissediyorum. Düzenli olarak terapilere devam ediyorum. Sabrederseniz karşılığını mutlaka alıyorsunuz.

Kendiliğinden geçer diye yaşadığım belirtileri görmezden gelmeye çalıştım. Son 3 aydır artık dayanılmaz bir hale geldiği için arkadaşımın önerisiyle bir uzman seçip seçip randevu aldım. En ufak sese bile irkiliyordum sürekli bu tedirginlikle yaşamak artık içinden çıkılmaz bir duruma gelmişti benim için. Aradığım yardım elini Uzman Terapi’de buldum. Herkesin eğlenmeye gittiği lunapark benim için felaketle sonuçlanmıştı. Kızımı çarpışan arabada kucağıma oturttum, birisi bize sert çarpınca kızımın ön dişleri direksiyona vurup kırıldı. Ağzından akan kanların görüntüsü çok kötüydü. Bu olay beni öyle çok etkiledi ki, sürekli aptal ve sorumsuz hissediyordum. üstünden 6 ay geçti hala kendimi toparlayamamıştım. Çocuğumla özel baba kız günü yaptığımızda onu parka götürmeye bile korkuyordum. Şimdi daha farkında ve bilinçli hareket edebiliyorum. En önemlisi de terapistime güvendim. İyi ki varsınız.

Çok küçük yaşta evlendim. Gelin gittiğim aile beni çok ezdi, yıprattı. Eşimden bir süre şiddet de gördüm. Hepsini içimde yaşamak zorunda kaldım. Boşanalı 1 yılı geçti artık kurtuldum diyordum ama hala içimde bir huzursuzluk vardı. Geceleri gözüme uyku girmiyordu hatta bazen öyle oluyordu ki o anlar aklıma geldikçe tekrar yaşamış gibi elim ayağım buz kesiyordu. O zamanlar hem küçüktüm hem de başkalarına anlatmak ayıp karşılanır diye yaşadıklarımı kimseye anlatamadım. Kendi aileme bile anlatamadım bir süre. Şimdi ailemle birlikteyim ve onlar bendeki yıpranmayı ancak yeni yeni anlayabiliyorlar. Abimin oğlu bana bu siteyi bulmuş. Birlikte inceledik ve kendi psikoloğumu kendim seçtim. Psikoloğuma güvendim ve yaşadığım her şeyi hatırladığım kadarıyla anlattım. Anlatmak bile beni çok rahatlattı. Kuş gibi hafifledim. İlaç da kullanmaya başladım, yavaş yavaş ayağa kalktım. Buradan çocuğum uyuduktan sonra istediğim saatte randevu alabiliyorum. Beni anladığınız ve yardım ettiğiniz için teşekkür ederim.

Pandeminin üstünden 2 buçuk sene geçti, pandeminin ilk zamanlarında babamı kaybettim, ağır ve zor dönemlerden geçtim ve hala kurtulamadığım birçok şey var. Babamın yokluğuna alışamıyordum. O zamanlar zorla aşı olmuştum o bile bana kendimi bencil hissettiriyordu. Sadece o da değil zihnim öyle bağlantılar kuruyordu ki zihnimi susturup işime konsantre olamayacak hale gelmiştim. Hastanede çalışıyorum ve o dönemde babama koronayı benim bulaştırmış olabileceğimi düşünmeden edemiyordum. Ortada korona da kalmamıştı ama ben atlatamıyordum. O zamanlarda psikiyatriye başvurdum ve ilaç kullanmaya başladım ama devamını getiremedim. Nerde öksüren hapşıran görsem hemen aklıma o zamanlar geliyordu. Mesleğime ara vermeyi düşündüğüm bile oldu. İzin günlerimde hastaneye gitmek istemediğim için bir arkadaşın önerisi ile Uzman Terapi’ye başladım. Uzun bir süredir terapim devam ediyor. Zorlu bir süreçti ama ben terapistimle birlikte bu süreci atlatabileceğime inanmıştım. Büyük oranda üstesinden de geldik. Uzman Terapi’yi herkese öneriyorum. Teşekkürler. 

İyi hissetmek için ilk adımı şimdi at