Sosyal Fobi (Sosyal Anksiyete Bozukluğu) Nedir?
Sosyal durumlarda aşırı endişe ve korku yaşama durumudur. Bu durum, kişinin sosyal etkileşimlerden kaçınmasına veya bu durumları yoğun stresle yaşamasına neden olabilir. Görünür davranışlar arasında terleme, titreme, kalp çarpıntısı, kızarma, mide bulantısı gibi fiziksel tepkiler ve aşırı özgüven eksikliği, negatif düşünceler, kendini diğerlerine kötü hissetme gibi duygusal semptomlar yer alır.
Sosyal Fobi Belirtileri Nedir?
Psikiyatrik sınıflandırma sistemlerinde anksiyete bozuklukları içinde yer alan bir rahatsızlıktır. Kişi korkulan durumla karşı karşıya geldiğinde fiziksel ve psikolojik bazı semptomlar ortaya çıkar.
Fiziksel belirtiler; yüz kızarması, terleme, ağız kuruluğu, çarpıntı, nefes kesilmesi, nefes darlığı, mide – bağırsak sisteminde rahatsızlık, ishal, kas gerginliği, titreme şeklinde olurken psikolojik belirtileri ise güçsüzlük ve yetersizlik hissi, fiziksel olarak çirkinlik ve beğenilmeme algısı, verilen sevgiyi hak etmediğini hissetme, hata yapmaktan çekinme ve mükemmel olma isteği, sürekli kaygı hali fakat belli etmemeye çalışma, kusursuz olma ve davranma hali, toplumun sürekli beğenisini kazanma arzusu, çekindiği veya korktuğu ortama girememe, bulunduğu ortamdan sürekli kaçma ve gitme arzusu, kişilerle göz teması kuramama ve bundan kaçınma düşünce ve duygularından bir ya da birkaçının yoğun olarak yaşanması şeklinde kendini gösterebilmektedir.
Neden Olur?
Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik faktörler, çevresel etkiler ve kişisel deneyimlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir. Ayrıca, utangaçlık veya olumsuz sosyal deneyimler gibi çocukluk döneminde yaşanan durumlar da bu durumun gelişimine katkıda bulunabilir.
Tedavi Edilmez Ve İlerlerse Ne Olur?
Genellikle daha kötüye gider ve kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkiler. İş, okul ve sosyal ilişkiler gibi alanlarda sorunlar yaşanabilir. Ayrıca depresyon ve madde kötüye kullanımı gibi diğer zihinsel sağlık sorunlarının ortaya çıkma riski de artabilir.
Yaygınlığı Ve Seyri Nedir?
Oldukça yaygın bir durumdur ve dünya genelinde birçok insan etkilenmektedir. İstatistiklere göre, yetişkinlerin yaklaşık %7’si hayatlarının bir döneminde bu durumu yaşamaktadır. Bu durum, genellikle ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde başlar.
Tedavisinde Terapiler Ve İlaç Kullanımı Nasıldır?
Genellikle psikoterapi ve ilaç kullanımı kombinasyonuyla yönetilir. Psikoterapi, özellikle bilişsel davranış terapisi (BDT), bu fobiyi yönetmede etkili bir iyileştirme yöntemidir. BDT, kişinin yanlış inançlarını ve davranışlarını tanımasına ve değiştirmesine yardımcı olabilir. İlaçlar genellikle antidepresanlar ve anksiyolitikler gibi ilaçlar içerir ve semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak ilaçlar tek başına tedavi etmek için yeterli değildir, genellikle terapi ile birlikte kullanılırlar.